Irk ayırımcılığı-ayırımcılığa karşı ne önlem alabilirsiniz
Racial Discrimination - What you can do about discrimination

Eğer, ayırımcılığa uğradıysanız, öncelikle bu konuda ne yapılmasını istediğinizi düşünün. Nasıl ayırımcılığa uğradığınıza bağlı olarak, aşağılardakilerden herhangi birisini yapmak isteyebilirsiniz:

• işinizi geri almak;
• tazminat;
• sizden özür dilenmesi; veya
• size ayırımcılık yapan kuruluş veya bireyin gelecekte, bu tip bir ayırımcılık yapmayacağına dair kesin bir işaret.

Neyapılmasını isterseniz isteyin, sorunu önce size karşı ayırımcılık yapan veya tacizde bulunan, kuruluş veya bireyle temasa geçerek çözmeye çalışmalısınız. Eğer, sorun iş vereninizle ilgili ise, bu kuruluşun şikayet prosedürlerini kullanmanız veya iş vereninize yazılı bir beyanda bulunmanız gerektiği anlamına gelir. Eğer, sorun sunulan bir hizmet ile ilgili ise, onlara sorunu detaylı bir şekilde anlatmalı ve ne yapılmasını istediğinizi yazılı bir şekilde belirtmelisinizdir (buna eğer talep etti iseniz, ne kadar tazminat istediğiniz de dahildir).

Eğer, bu size istediğiniz sonucu vermezse, davanızı aşağıdaki yerlere götürebilirsiniz:

• eğerişiniz hakkında ise, bir iş tribünal mahkemesine; veya
• countycourt (sınırlı ilçe mahkemesi).

Irk Eşitliği Komisyonu (Comission for Racial Equality (CRE))devlettarafından, ırkla ilgili eşitliği sağlamak üzere kurulmuştur. Eğer, ırkınızdan dolayı ayırımcılığa uğradı iseniz, CRE size danışma hizmeti verip, yardımcı olabilir.Aynı zamanda aşağıdaki yerlerden de yardım alabilirsiniz:

• eğervarsa, sendikanız (eğersorun işinizle ilgili ise)
• yerelyasal merkezleriniz;
• VatandaşlıkDanışma Büroları;
• yakınınızdakiIrkla İlgili Eşitlik Kurumu;
• bir avukat veya Community Legal Service logosu olan bir danışman.

Bu kuruluşlarla irtibata geçmek için bakınız ’Daha fazla bilgi’.

CRE bazan, siz avukata ücret ödemek zorunda kalmayın diye, davanızı mahkemeye götürmek üzere, size yardım sağlayabilir. Bu yardımdan faydalanmak için, CRE’den alabileceğiniz belli bir formu doldurmanız gerekir. Eğer, size yasal temsilcilik sağlayamazlarsa, sizi, ayırımcılık dosyaları ile ilgilenen daha başka kuruluşlarla veya avukatlarla görüştürebilirler.

Eğer, davanız iş yerinde uğradığınız bir ayırımcılıkla ilgili ise, Advisory Conciliation and Arbitration Service (ACAS) da size yardımcı olabilir. Size, ilk duruşmaya gitmenize gerek kalmayacak şekilde, iş vereninizle bir anlaşmaya varmanız konusunda (örneğin, bir promosyon veya tazminat konusunda) yardımcı olabilir. Eğer, iş vereninizle (veya geçmişte iş vereniniz olmuş olan kişi ile) bir anlaşmaya varamaz iseniz, davanızı yine, iş tribünal mahkemesine götürebilirsiniz. Ancak, bunun için zaman limitleri vardır (bakınız ’İş tribünal mahkemesine gitmek).

Eğer, tribünal veya mahkeme sizin yasal olmayan bir şekilde ayırımcılığa uğradığınıza karar verirse, size aşağıdakiler için tazminat hakkı verebilir:

• kazanç veya maddi kayıbınızdan dolayı;
• duygularınızın incinmesinden dolayı; ve
• ayırımcılık sonucu kişisel yaralanma ve incinmelerinizden dolayı.

İş tribünal mahkemesine gitmek

Eğer, Irk İlişkileri Yasası altında bir şikayette bulunmak istiyorsanız, şikayetinizi ya ET1 formu şeklinde, ya da Regional Office of Employment Tribunals (Yerel İş Tribünalleri Bürosu)’a mektup şeklinde göndermelisiniz. Bu formu aşağıdaki yerlerden isteyebilirsiniz:

• İş bulma merkezleri;
• CRE’ler; veya
• yerel iş tribünallerinden.

Şikayetinizi, ayırımcılığa uğramış olduğunuz zamandan sonraki, üç aydan bir gün daha az bir süre içinde yapmalısınız. Eğer, iş vereninizin şikayet prosedürleri yoluyla şikayette bulunuyorsanız, bu zaman süresi, altı aydan bir gün eksiktir. Ancak, şikayetinizi tribünale götürmeden önce, iş vereninize, sorunu çözmesi için en az bir ay süre vermelisinizdir, bu yüzden iş verene şikayeti bir an önce yapmalısınızdır.

Tribünal’e gitme ücreti fazla değildir. İş tribünali, sizin ayırımcılığa uğrayıp uğramadığınıza karar verecektir. Aynı zamanda, dava açmanızın gerçekçi olup olmadığına karar verecektir. Davayı kaybetseniz bile, tribünal davanızın gerçekçi oldmadığına karar vermediği sürece, diğer tarafın masraflarını karşılamanız gerekmez.

Eğer, iş tribünaline bir şikayette bulunmak istiyorsanız, normalde, iş vereninize, ’Bölüm 65’ (’Section 65’) denilen özel bir anket formu göndermeniz gereklidir. Bu formu aşağıdaki yerlerden isteyebilirsiniz:

• İş bulma merkezleri;
• CRE’ler; veya
• yerel iş tribünallerinden.

Bu form, iş vereninize size yapılan davranışlarla ilgili sorular sorar. Örneğin, eğerırkınızdan dolayı bir işi alamadığınızı düşünüyorsanız, iş vereninize, kendinizle karşılaştırmak için, eleme aşamaları ve işi alan kişinin iş deneyimleri ile ilgili sorular sorabilirsiniz. Aynı zamanda, işi alan kişinin, ırkı ile ilgili de sorular sorabilirsiniz.

Bu formu iş vereninize, ayırımcılığa uğradığınızı düşündüğünüz zamandan sonraki üç ay veya şikeyetiniz iş tribünaline ulaştıktan sonraki 21 gün içinde göndermelisinizdir.

Section 65 prosedürünü uygulamanız gerekmez, ancak bunun davanıza faydası olabilir. İş vereniniz yasal olarak bu ankete yanıt vermek zorunda değildir, ancak yanıt vermezse tribünal iş mahkemesi, iş vereninizin size ayırımcılık yaptığına karar verebilir. Eğer, bu prosedürü kullanırsanız, şikayetinizle devam edebilir veya olay tribünale gitmeden, şikayetinizi geri çekebilirsiniz.

Siz veya iş vereniniz, tribünalin kararına itiraz edebilirsiniz, bunu karar verildikten sonraki 42 gün içinde Employment Appaels Tribunal (İş Temyiz Tribünali)’a yapmalısınızdır. Karara sadece, tribünal yasa tam olarak uygulamadıysa gidebilirisniz, tribünal kararını haksız bulduğunuz için gidemezsiniz.

Mahkemeye gitmek

Eğer, davanızı ilçe mahkemesine götürmek istiyorsanız, bunu ayırımcılığa uğradığınızı düşündüğünüz zamandan sonraki altı aydan bir gün eksik süre içinde yapmalısınızdır. Ayırımcılıkla ilgili davalara bakan, özellikle seçilmiş mahkemeler vardır, bunlar size dava formu (N1) ve prosedürlerle ilgili daha fazla bilgi verebilirler. Ayırımcılık davalarına bakan mahkemelerin detaylarını aşağıdaki yerlerden sağlayabilirsiniz:

• herhangi bir ilçe mahkemesinden; veya
• CRE’den.

Dava için nasıl ödemede bulunabilirim?

Eğer, 5.000 sterlinden daha az talep ediyorsanız, davanız,’small claims track’ (’küçük talepler yolu’) ile basit ve az ücretli bir şekilde ele alınır. Bunu yaparsanız, sizi temsil etmesi için, avukata gereksiniminiz olmaz, ancak, talepte bulunmadan önce danışmanlık hizmetlerinden faydalanmanızı tavsiye ederiz.

Eğer, 5.000 sterlinden daha fazla talep ediyorsanız, davanızın ücretini nasıl ödeyeceğinizi çok dikkatli bir şekilde düşünün, çünkü ücret çok fazla olabilir. Eğer, mahkemeye gitme ücretini ödeyemiyorsanız, aşağıdakiler yoluyla yardım alabilirsiniz:

• CRE davanızı test davası olarak alabilir;
• Belli şartlara uyuyorsanız, Community Legal Service’den ((Toplum Yasal Hizmetleri) bu kurumun daha önceki adı Yasal Yardım Alma Hakkı (Legal Aid)) para yardımı alabilirsiniz.
• Davnızı ’kazanamazsam ücretsiz hizmet’ anlaşması altında alabilecek bir avukat bulabilirsiniz.

İnsan Hakları yasası

1998 İnsan Hakları Yasası, daha başka ayırımcılık yasalarını kapsamadığı birçok ayırımcılık da dahil olmak üzere, bizi birçok ayırımcılığa karşı korur. Ancak, bunu sadece bir kuruluş veya karar, ’özel ve aile hayatına saygı’ gibi, bu yasa altındaki bir hakkınızı çiğniyorsa kullanabilirsiniz.

Aynızamanda, İnsan Hakları Yasası altında haklar, özel şirketlere karşı kullanılamaz, sadece (örneğin, polis, belediye veya devlet yardımları gibi) kamu kuruluşlarına karşı kulanılabilir. Ancak, ayırımcılıkla ilgili karar veren mahkeme ve tribünallerin, karar verirken İnsan Hakları Yasasını göz önüne almaları gerekir.

Daha fazla yardım

Community Legal Service Direct

Yasalarlailgili sık rastlanan sorunlarla ilgili halka doğrudan ücretsiz bilgi verir.

0845 345 4 345’i arayın

Eğer, yasal konularda yardım almaya hakkınız varsa, devlet yardımları, vergi kredileri, krediler, eğitim, iş ve konutla ilgili olarak, uzman bir yasal danışman veya avukattan bilgi alabilirsiniz.

www.clsdirect.org.uk’e tıklayın

Yakınınızda, iyi bir yasal danışman veya avukat bulun, daha başka online bilgilerine bağlanın ve hesap makinenizi kullanarak yasal konularda yardım alma hakkınız olup olmadığını anlayın.

Commission for Racial Equality (CRE)

Telefon: 020 7939 0000

www.cre.gov.uk

Size yakın bir Racial Equality Council’i için, Commission for Racial Equality’e danışın veya telefon rehberinize bakın.

The Advisory, Conciliation and Arbitration Service (ACAS)

Size en yakın bilgi noktası için,

telefon: 08457 47 47 47

www.acas.org.uk

Advisory Centre for Education (ACE)

Okullarda ırk ayırımcılığı hakkında danışmanlık hizmeti için

telefon: 0808 800 5793

www.ace-ed.org.uk

Department for Education and Skills (DfES)

’Topluma Dahil Olmak: Öğrenci Desteği dergisi 10/99’ için

telefon 0845 6022260 veya www.dfes.gov.uk’den yükleyin.

Bu kitapcık Legal Services Commission’u (Yasal Hizmetler Komisyonu) tarafından yayınlanmıştır. Commission for Racial Equality (Irk Eşitliği Komisyonu) ile beraber hazırlanmıştır.