Bu kitapcıktaki bilgiler yetkili yasal açıklamadan ziyade, sadece yol göstermek içindir.

Bilgiler Nisan 2003 itibariyle doğrudur.

Bakıcılık parası (Carer’s Alllowance) devletin bakıcılara sağladığı en önemli yardımdır. Nisan 2003’den önce bu yardım İnvalid Care Allowance adı altındaydı.

Bakıcılık primi bir yardımdan ziyade, bazı bütçe hesaplı yardımların (means tested-benefits) hesaplanmasında bakıcılar için kullanılan ekstra bir miktar paradır.

Bu kitapcık bakıcılık parası ve primi almak için gerekli şartlarla ilgili bilgileri kapsamaktadır.

Dikkat: Bazı durumlarda, bakıcılık parası bakmakta olduğunuz kişinin yardımlarının azalmasına sebep olabilir. Eğer, bu durumdan emin değilseniz aşağıdaki, bakıcılık parası ve başka yardımlar ve bakıcılık parası ve ciddi özürlülük primi kısmına bakınız veya danışın.

Bakıcılık parası (Carer’s Allowance)

Bakıcılık parası ne kadardır?

Bakıcılık parası şu anda haftada 43.15 sterlindir.

Eşiniz için haftada 25.80 sterlin fazla yardım alabilirsiniz. Eğer eşiniz listedeki (Listedeki ’diğer yardımlardan birinden fazlasını almayın’ kısmına bakınız) herhangi yardımlardan birini alıyorsa veya 25.80 sterlinden fazla kazanıyorsa (izin verilen düşmelerden sonra) ve mesleki veya kişisel bir emeklilik maaşı alıyorsa, ek yardım almayabilirsiniz.

Eğer bakıcılık parasına Nisan 2003’den önce baş vurduysanız, size bağımlı bir çocuk için de ek para alabilirsiniz. Bu ek yardım miktarı en büyük çocuk için 9.55 sterlin, ve ondan sonrakiler için 11.35 sterlindir. Eğer eşiniz belirtilen miktarın üstünde kazanıyorsa ek yardım alamazsınız. İlk çocuk ek yardımını alabilmek için, eşinizin (izin verilen miktarlar düşüldükten sonra) haftada 160 sterlin veya daha az kazanması gerekmektedir. Eşinizin haftada kazandığı her ekstra 20 sterlin daha küçük olan çocukların ek yardımları alamayacağı anlamındadır.

Eğer bakıcılık parasına 6 Nisan 2003’de veya daha sonra baş vurduysanız, bağımlı çocuk ek yardımı alamazsınız.

Bakıcılık parası aldığınız her hafta için ulusal sigorta kredisi alırsınız. Bu da emeklilik maaşınızın, devletin ikinci emeklilik maaşının, hastalık parasının veya işsizlik parasının miktarını korumaya yardımcı olabilir. Aynı zamanda eşiniz için yas yardımını alabilmenizi de sağlar.

Bakıcılık parası vergiye tabiidir.

Kimler bakıcılık parası alabilir?

Bakıcılık parasını aşağıdakilere uyuyorsanız alabilirsiniz,

• belli bir özürlülük yardımı alan birisine bakıyorsanız
• bu kişiye haftada en az 35 saat bakıyorsanız
• 16 yaşında veya üstündeyseniz
• fultime eğitimde değilseniz
• haftada 77 sterlin veya daha az kazanıyorsanız
• listedeki yardımların bir tanesinden daha fazlasını almıyorsanız
• Birleşik Krallıkta kalma ve oturma şartlarına uyuyorsanız

Bu kuralların her biri aşağıda daha detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

Eğer bakmakta olduğunuz kişi vefat ederse, 8 hafta sonrasına kadar bakıcılık parası alma hakkınız olur. Bakmakta olduğunuz kişinin aldığı yardımlar ve birisine bakmak dışında yukarıdaki kuralların hepsine uyuyor olmanız gerekmektedir.

Belirlenmiş özürlülük yardımları

Bakmakta oldupunuz kişi aşağıdaki yardımları alıyor olmalıdır,

• yaşlılık parası
• özürlülük yardımındaki-”kendi kendine bakabilme” ödeneğini orta veya yüksek oranda
• haftada en az 46.80 sterlin, savaş emeklisi (gazilik) veya iş kazaları özürlülük yardımıyla beraber ödenen, yaşlılar için sürekli özürlülük parası

Birisine haftada en az 35 saat bakıyor olmanız gerekmektedir

Birisine haftada en az 35 saat bakıyor olmanız gerekmektedir-baktığınız iki veya daha fazla kişilerin saatlerini birbirne ekleyemezsiniz.

Ne kadar çok kişiye bakıyor olursanız olun, sadece bir bakıcılık parası alabilirsiniz. Aynı zamanda bakılan bir özürlü kişi için bir bakıcılık parası alınabilir-eğer kişiye bakan birden fazla kişi varsa, bakıcılar kimin bakıcılık parası alacağına kendi aralarında karar vermelidirler.

Bakıcılık yardımını talep ettiğiniz hafta içinde, talep ettiğiniz kişiye en az 35 saat bakıyor olmanız gerekmektedir (ancak aşağıda belirtilen bakıcılıkta aralar kısmına bakınız). Bakıcılık yaptığınız zamanlar düzenli değilse, bir ortalama alamazsınız. Bakıcılık parası haftasıpazar gününden başlayıp takip eden cumartesi günü biter.

Bakıcılık, baktığınız kişiye yardım etmek ve aynı zamanda sadece, gözlemek de olabilir. Bakmakta olduğunuz kişiye, onun yanında bulunarak sağladığınız her yardım bakıcılık yaptığınız anlamına gelir. Buna, yemek ve alış-veriş yapmak ve ev işleri de dahildir. Sizi düzenli olarak ziyaret eden birisi için bakıcılık parası talep edecekseniz, ziyaret için yaptığınız hazırlıklar ve daha sonraki temizlikler de bakıcılık yaptığınız zamana dahil olabilir.

Kısa süreyle bakıcılığa ara vermek

Bakıcılık parasını 14 haftadır alıyorduysanız, hastaneye yatmak zorunda kaldığınız için, artık kişiye bakamıyorsanız bile 12 hafta daha almaya devam edersiniz.

Eğer, bakmakta olduğunuz kişi hastaneye yatmak zorunda kalırsa, bakıcılık parasını 12 haftaya kadar veya bakmakta olduğunuz kişinin özürlülük parası bitene kadar alabilirsiniz. Özürlülük yardımı aşağıdakilerden sonra durdurulur

• bakmakta olduğunuz kişi 16 yaşında veya üstündeyse, devlet hastanesinde 4 hafta yatması
• bakmakta olduğunuz kişi 16 yaşının altındaysa devlet hastanesinde 12 hafta yatması

Bunun dışında bakıcılık parasını 22 hafta aldıysanız, herhangi bir 26 haftalık zaman içinde 4 haftaya kadar bir ara alabilirsiniz.

26 hafta içinde aldığınız ara (hastaneye yatmak veya başka sebeplerden dolayı) 12 haftadan fazla olursa bakıcılık parası ödenmez.

16 yaş ve üstü

16’ıncı yaş gününüze kadar ödenemezsiniz. Ancak, bakıcılık parası talebini 3 ay öncesinden yapabilirsiniz, bu da başvuru formunu 15 yaş ve 9 aylıkken gönderebileceğiniz anlamındadır.

65 yaşın üstündekiler için kurallar

65 yaşının üstündeyseniz, 28 Ekim 2002’ye kadar bakıcılık parası için (o zamanki adı invalid care allowance) yeni bir başvuru yapma hakkınız yoktu. Şimdi, 65 yaşının üstünde olanların bakıcılık parası almak için başvuru yapmaya hakları var, ama çok azı bu yardımı alabilir. Ancak bu yardıma başvurmak (bakıcılık parası almasanız bile) bazan daha fazla bütçe hesaplı yardım alabileceğiniz anlamına gelebilir- Listedeki ’diğer yardımlardan birinden fazlasını almayın’ ve ’bakıcılık primi’ kısmına bakınız.

Eğer, ikiniz de 65 yaşının üstündeyseniz ve 28 ekim 2002’den önce bakıcılık parası alıyor idiyseniz, bakmakta olduğunuz özürlü kişiye artık bakmıyorsanız veya kazanmanız gerekenden daha fazla para kazanıyorsanız bile, bakıcılık parası almaya devam edebilirsiniz. Bunun dışında bakıcılık parasının ödendiği durumlardaki koşulların hepsine uymanız gerekmektedir.

28 ekim 1994 ’den önce 65 yaşına gelmiş kadınlar için farklı kurallar vardır. Bu tarihten önce, 60 yaşında veya üstünde olan kadınlar bakıcılık parası alamıyorlardı (bu kural kadınlara ayırımcılık yaptığı için değiştirildi). Eğer 28 ekim 1994’den önce, bakıcılık parası için geçerli kurallara uyuyorduysanız ancak, 60 veya 65 yaşları arasındaydıysanız, şimdi gecikmiş bir başvuru yapabilirsiniz. Eğer bu konuda şüpheye düşerseniz danışın.

Full-time öğrenci olmamalısınız

Full-time eğitim yapıyorsanız bakıcılık parası alamazsınız. Bu da haftada 21 saat veya üstünde eğitim görüyorsanız anlamındadır.

Bu 21 saatlik süreye sadece bir hocanın nezareti altında eğitim dahildir. Buna okul dışındaki ödevler de dahil olabilir. Yemek araları eğitim zamanına dahil değildir.

Eğitim zamanları sadece sömestir zamanında sayılır. Eğitim dönemi tatillerinde, eğer eğitiminiz haftada 21 saat veya daha fazla zamanınızı alıyorsa, bakıcılık parası alamazsınız. Bakıcılık parası, (eğer eğitime dönmeyi düşünüyorsanız) eğitimde tatiller dışında aldığınız aralarda ödenmez.

77 sterlin veya daha az kazanıyor olmak

Eğer ödendiğiniz bir işte çalışıyorsanız ve haftada 77 sterlinden fazla kazanıyorsanız bakıcılık parası alamazsınız. Bu üst kazanma limiti her yıl nisan ayında değişir.

Haftalık kazancınız hesaplandığında, brüt kazancınızdan aşağıdaki miktarlar düşülür,

• gelir vergisi
• sosyal sigorta primi
• mesleki veya kişisel bir emeklilik maaşına yaptığınız katkılar

Eğer, bakmakta olduğunuz bir kişi veya 16 yaşının altında bir çocuk için harcama yapıyorsanız, bunlar, sigorta ve emeklilik katkılarınız maaşınızdan düşüldükten sonra, kazancınızın yarısına kadar bir miktar, kazancınızdan düşülebilir. Ancak, bu tip ödemelere kendinizin veya bakmakta olduğunuz kişinin yakın akrabaları dahil değildir. Yakın akraba, eş, ebeveyn, oğul, kız, erkek veya kız kardeştir.

Eğer, kazancınız düzenli değilse, ortalama kazancınız hesaplanır. Eğer kazancınız, kabul edilebilir bir düzende farklıysa (örneğin, bir okul yılı veya düzenli rota durumu gibi), o zaman, o süre için bir ortalama alınır. Yoksa, 5 haftalık bir ortalama veya gelirinizi daha kesin bir şekilde gösterecek bir ortalama alınır.

Kendi işinde çalışanlar için kazanç bir önceki vergi yılına göre hesaplanır. Eğer, kısa süre önce kendi işinizde çalışmaya başladıysanız, veya kazancınız son zamanlarda değiştiyse, daha kısa bir süre dikkate alınır.

Listedeki diğer yardımlardan birinden fazlasını almayın

Aşağıdaki yardımlardan birinden fazlasını alıyorsanız bakıcılık parası alamazsınız

• devletin verdiği ana emeklilik maaşı (state retirement pension)
• annelik yardımı (maternity allowance)
• hastalık yardımı (incapacity benefit)
• yas veya dul yardımı (bereavement or widow’s benefit)
• katkıya bağlı işsizlik parası (contribution-based job seekers allowance)
• ileri derecede özürlülük parası (severe disablement allowance)

Bu çakışan yardımlar kuralı olarak bilinir.

Eğer yukarıdaki yardımlardan herhangi birinden, almanız gerekenden daha az alıyorsanız, o zaman bu yardım bakıcılık parasından alacağınız ek miktarla, yardımın haftalık miktarına eşitlenebilir. Bakıcılık parasıyla çakışan sedece yardımın temel miktarıdır. Kazanca göre veya yaşlılıktan dolayı yapılan ödemeler, bakıcılık parasının yanısıra yapılır.

Eğer, eşiniz bu yardımlarla beraber sizin için bir ek ödeme alıyorsa, alacağınız bakıcılık parası bu yardımı etkileyecektir. Size ödenen herhangi bir miktar bakıcılık parası, ek ödemeden düşülecektir. Eğer, bakıcılık parası ek ödemeye eşit veya daha fazla bir miktardaysa, ek ödeme yapılmaz.

Sizi, bakıcılık parası almaktan alıkoyan sadece çakışan yardımlar kuralıysa, bütçe hesaplı yardımlar kapsamında bir bakıcı olarak düşünülmelisiniz. Bu yardımların hesaplanmasına bakıcılık primi eklenecektir-bu broşürdeki bakıcılık primi kısmına bakınız.

İleri derecede özürlülük parsından ve bakıcılık parasından aynı miktarı alacaksanız, genelde bakıcılık parası ödenir. Ancak, bakıcılık parası yerine, ileri derecede özürlülük parası ödenmesini isteyebilirsiniz. Bunu, bakmakta olduğunuz kişi, bazı yardımlardan mahrum kalmasın diye yapabilirsiniz-bakıcılık parası ve ileri derecede özürlülük parası kısmına bakınız.

Birleşik Krallıkta yaşıyor ve kalıyor olmak

Bakıcılık parasına başvurmak için, son 52 haftanın 26’sını Birleşik Krallık’da geçirmiş olmanız gerekmektedir. Ancak, bazı kişiler yurt dışında olamalarına rağmen BK’de yaşamış gibi kabul edilebilirler-örneğin, askeriyede hizmet vermiş olanlar ve bazı Avrupa Ekonomik Birliği vatandaşları.

BK’da kalmanızla ilgili göçmenlik sorunlarınız varsa, genelde bakıcılık parası alamazsınız- örneğin, çalışma hakkınız yoksa veya public fonlardan yararlanma hakkınız yoksa. Bazı kişiler BK’de kalmalarında sınırlamalar olsa bile bakıcılık parası alabilirler. Eğer, göçmenlik statüsü açısından kalmanızda bir sınırlama olup olmadığından ve bu durumun bakıcılık parasını almanızı etkileyip etkilemeyeceğinden emin değilseniz, bir danışmanlık bürosuna gidin.

Yurt dışında olup da bakıcılık parası alabileceğiniz durumlar aşağıda belirtilmiştir.

• eğer bakmakta olduğunuz kişiyle beraber yurt dışına çıktıysanız, bakmakta olduğunuz kişi özürlülük yardımlarını almaya devam ederse ve yurt dışına çıkmanızın temel amacı onlara bakmaksa, 26 haftaya kadar bakıcılık parası alabilirsiniz.
• herhangi bir başka durumda 4 haftaya kadar bakıcılık parası alabilirsiniz.

Bakıcılık Parasına nasıl başvurulur?

Bakıcılık Parası almak için DS700 formunu doldurmalısınız. Bu formu sosyal güvenlik bürolarından, iş bulma merkezlerinden veya İş ve Emekliler Bölümünün bakıcılar için yardım bilgi hattından 0800 882 200 (Kuzey İrlanda’da 0800 220 674) isteyebilirsiniz. Formu internetten www.dwp.gov.uk’den kopyalayabilirsiniz, ancak formun bu şekli Kuzey İrlanda’da kullanılamaz.

Eğer, geçen süre içinde gerekli bütün kurallara uyuyor idiyseniz, bakıcılık parasında 3 ay öncesine kadar geç ödeme talep edebilirsiniz.

Bakıcılık parasını bakmakta olduğunuz kişi özürlülük parası alana kadar talep edemezsiniz. Bazan, bakmakta olduğunuz kişinin özürlülük yardım başvurusu sonuçlanmadan, sizin bakıcılık parası başvurunuz sonuçlanabilir, o zaman sizin bakıcılık parası başvurunuz reddedilir. Eğer başınıza bu durum gelirse, bakmakta olduğunuz kişi özürlülük yardımı aldıktan 3 ay sonra tekrar baş vurun. Bakıcılık parası, ilk başvurunuzu yaptığınız veya özürlülük yardımının alındığı tarihten itibaren ödenecektir (hangisi daha geçse).

İş bulma merkezi artı

Bakıcılık parasına başvurmak için yeni bir sistem uygulamaya girmektedir. Bakıcıların birçoğu iş bulma merkezlerinde ”iş üstünde yoğunlaşmış bir görüşmeye” çağırılacaklardır. Bu sistem yavaş yavaş uygulamaya girecektir-BK’ın birçok bölgesinde görüşme halihazırda zaten gereklidir, diğer bölgeler de gelecek birkaç yıl içerisinde aynı uygulamaya tabii olacaktır.

Bazı kişiler görüşmeye gitmek zorunda kalmayacaklar. Bu guruba dahil kişiler aşağıda belirtilmiştir.

• 60 yaşının üzeri
• başka bir yardım için kısa süre önce görüşmeye çağrılmış olanlar
• haftada 16 saatin üstünde çalışıp, gelir yardımı talep etmeyenler

İş üstünde yoğunlaşmış görüşme, sizinle gelecekteki iş olanaklarınız hakkında konuşacak, iş bulma merkezinden özel bir danışmanla olacaktır. Danışman size iş bulmanızda yardımcı olabilecek veya size yardımcı olacak bir eğitim tavsiye edecektir. Teklif edilen işleri veya eğitim imkanlarını kabul etmek zorunda değilsiniz. Ancak, danışmanla iş birliği yapmalı ve daha önceki işleriniz ve eğitiminiz hakkında bilgi vermelisiniz. Eğer, görüşmeye katılmaz veya iş birliği yapmazsanız, talebiniz rededilecektir.

Bakıcılık primi

Bakıcılık primi nedir

Bakıcılık primi bir yardım değildir. Bazı bütçe hesaplı yardımlar hesaplanırken kullanılan bir ekstra paradır. Bu aşağıdakilerin hesaplanmasında kullanılır,

• gelir yardımı
• en az gelir garantisi (60’ını geçmişler için gelir yardımı)
• Ekim 2003’den sonra en az gelir yardımının yerini alacak olan emeklilik kredisi
• gelire bağlı işsizlik yardımı
• kira yardımı
• belediye vergisi yardımı (Kuzey İrlanda’da rate rebate)

Bu yardımların hepsi için, alacağınız yardım miktarı gelir ve birikimlerinize göre değişecektir.

Yardımlar haftalık gelirinizi, bir ödenekler dizisi karşılaştırarak hesaplanır. Eğer , geliriniz ödeneklerinizden azsa, farkı, gelir, gelire bağlı işsizlik veya en az gelir garantisi yardımı olarak alırsınız. Eğer, geliriniz ödeneklerinizden azsa, kira ve belediye vergisi yardımının tamamını alırsınız, kira ve belediye vergisi yardımı gelirinize göre yavaş yavaş azaltılır.

Primi eğer, siz veya (varsa) eşiniz aşağıdakileri alıyorsa alabilirsiniz

• bakıcılık parası
• bakıcılık parası almaya hakkı var ama çakışan yardımlardan birini aldığı için bu yardımı alamıyorsa

Prim, haftada 25.10 sterlindir. Bekar bir bakıcı tek bir prim alır, çiftler ise kurala uyan her kişi için bir prim alır.

Prim, bakıcılığı herhangi bir nedenden dolayı bırakırsanız, 8 haftaya kadar alacağınız paraya dahil olabilir.

Birikimlerin etkisi

Eğer, 8000 sterlinden fazla birikiminiz varsa gelir yardımı veya gelire bağlı işsizlik yardımı alamazsınız. Bu yardımlardan alacağınız miktar eğer, 3000 sterlinden fazla birikiminiz varsa azalacaktır.

Eğer, birkimleriniz 12000 sterlinin üstündeyse, asgari gelir garantisi yardımını alamazsınız. Bu yardımlardan alacağınız miktar eğer, 6000 sterlin veya daha fazla birikiminiz varsa azalacaktır.

Eğer, birkimleriniz 16000 sterlinin üstündeyse, kira ve belediye vergisi yardımını alamazsınız. Bu yardımlardan alacağınız miktar eğer, 3000 sterlinden daha fazla veya 60 yaşının üstündeyseniz 6000 sterlinden fazla birikiminiz varsa azalacaktır.

Emeklilik kredisinin bir üst birikim limiti yoktur. 6000’den fazla birikimi olanlarda kesintiler olabilir, ancak, bu en az gelir garantisinin altında bir miktardır.

Bütçe hesaplı yardımlara nasıl başvurulur

Gelir veya gelire bağlı işsizlik yardımına yakınınızdaki sosyal güvenlik kurumuna gidip başvurun.

Kira ve belediye vergisi yardımına belediyeye gidip başvurun.

En az gelir garantisi yardımına 0800 028 1111’den, Emeklilik Servisinin yardım hattını arayarak başvurun.

Bakıcılık parası ve ileri derecede özürlülük primi

İleri derecede özürlülük primi bakmakta olduğunuz kişinin, bütçe hesaplı yardımlarına dahil edilebilecek bir paradır. Eğer, siz bakıcılık parası alıyorsanız, bakmakta olduğunuz kişi yardımlarının bir kısmı olarak, ileri derecede özürlülük primi alamaz. Bu prim bekar birisi veya şartlara uyan çiftlerden herbiri için 42.95 sterline kadar olabilir.

İleri derecede özürlülük primi, yaşlılık parası veya özürlülük yardımnı, kişisel bakımı için orta veya yüksek dereceden alanlara verilir. Bu kişilerin yalnız veya aşağıdaki guruplardan herhangi birine uyan birisiyle yaşamaları gerekmektedir.

• özürlülük yardımını kişisel bakımında orta veya yüksek dereceden alan
• yaşlılık parası alan
• 18 yaşının altında olan
• bir hayır kurumunda veya gönüllü çalışılan olarak bir kuruşta kişilere bakıcılık yapmak üzere çalışan ve karşılığında bir miktar yardım alan
• evsahibi olan veya yakın akraba olmayan
• pansiyoner olarak veya birinin yanında kalaan ancak akraba olmayan
• yakın akraba olmayıp ortak kiracı veya evsahibi olan

Evsahiplerinin, pansiyonerlerin, ortak kiracıların veya ortak evsahiplerinin aileleri primin ödenmesinde rol oynamazlar.

Ortak evsahipleri ve ortak kiracıların yakın akraba olması, eğer bu ortaklık

• 11 Nisan 1988 tarihinden önce başlamışsa veya
• özürlü olan kişinin veya eşinin eve bu tarihte veya daha önce taşınması primi etkilemez.

Yakın akraba, eş, ebeveyn, eşin ebeveynleri, oğul veya eşin erkek kardeşi, kız veya eşin kız kardeşleri, üvey anne-baba, erkek veya kız kardeş veya onların eşleri anlamındadır.

İleri derecede özürlülük primi sadece bakıcılık parası ödendiğinde durdurulur. Bakıcılık parasına hakkınızın olması primi almanıza engel olmaz. Bu durumda, çakışan yardımlar kuralı yüzünden bakıcılık parası alamayan birisi bütçe hesaplı yardımlarda, ileri derecede özürlülük primi etkilenmeden, bakıcılık primini alabilir.

Daha fazla bilgi için Carer’s Line (bakıcılık hattı) nı 0808 808 7777’den arayın ve bakıcılık parası ve ileri derecede özürlülük primi bilgi broşürünü isteyin.