Yardımlar: ne gibi yardımlarmevcut ve nasıl alınabilir
Benefits: What's Available and How to Get Them

Yardım sistemi karışıktır. Birçok kişi hangi yardıma başvuracağını bilemez.

Bu konuda Carers Line (bakıcılık hattını) 0808 808 7777 numaralı telefondan arayabilir veya aşağıdaki kuruluşlardan yardım isteyebilir ve danışabilirsiniz,

• www.carersonline.org.uk
• bir vatandaşlık danışma bürosu
• sosyal yardım hakları uniteleri
• özürlülerle ilgilenen herhangi bir kurum
• yaşlılara ilgi (age concern)
• bakıcılık projesi (carer’s project)

Bu kuruluşları telefon rehberinden, yakınınızdaki bir kütüphaneden veya danışma bürolarından bulabilirsiniz.

Ne gibi yardımlar vardır?

Bakıcılar

Bakıcılık parası (CA) (daha önceki adı invalid care allowance)

Bakıcılık parası (Carer’s Alllowance) devletin bakıcılara sağladığı en önemli yardımdır. Haftada 43.15 sterlindir.

Bakıcılık parası almaya hakkı olanlar aşağıda belirtilmiştir,

• bir kişiye haftada en az 35 saat bakıyorsanız
• bakmakta olduğunuz kişi yaşlılık özürlülük parası veya özürlülük yardımının kişisel bakımını orta veya yüksek dereceden alıyorsa
• 16 yaşında veya üstündeyseniz
• 77 sterlin veya daha az kazanıyorsanız
• öğrenci olup haftada 21 saatten daha az eğitimdeyseniz
• Birleşik Krallıkta kalma ve oturma şartlarına uyuyorsanız

aşağıdaki yardımlardan hiçbirini yüksek dereceden almıyorsanız, emeklilik maaşı, hastalık yardımı, katkılara bağlı gelir yardımı ve matem yardımları (ancak bakıcılık primi kısmına bakınız).

Eğer bakmakta olduğunuz kişi vefaat ederse, 8 hafta sonrasına kadar bakıcılık parası alma hakkınız olur. Bakmakta olduğunuz kişinin aldığı yardımlar ve birisine bakmak dışında belirlenmiş kuralların hepsine uyuyor olmanız gerekmektedir.

Emeklilik maaşı, veya hastalık yardımı gibi yardımlar, eşinizin sizin adınıza ek bir para almasını sağlayabilir, buna kişinin bağımlı ek ödeneği denir. Eğer siz kendi adınıza bakıcılık parası alıyorsanız eşiniz sizin için ek ödenek alamaz.

Bazan, eğer siz bakıcılık parası alıyorsanız bakmakta olduğunuz kişi bazı yardımlardan mahrum kalabilir. Eğer bakmakta olduğunuz kişi gelir yardımı, gelire bağlı işsizlik yardımı, kira veya belediye vergisi yardımı alıyorsa, talepde bulunmadan önce danışın.

Bakıcılık parasına başvurmak için, İş ve Emeklilik Bölümünün bakıcılar veya özürlüler için bilgi hattını, (0800 882200 ) Kuzey İrlanda’da ise 0800220674 numaralı telefonu arayabilirsiniz.

Bakıcılık primi

Bu bir yardım değildir, ancak gelir yardımı, gelire-bağlı işsizlik yardımı, kira yardımı ve belediye yardımı (Kuzey İrlanda’da tax rebate) gibi yardımların hesaplanmasında kullanılan ek bir ödemedir. Sizin haftada 25.10 sterlin daha fazla para almanızı sağlayabilir.

Bakıcılık primi, siz veya eşiniz aşağıdakilerden birini alıyorsa yardımlarınıza eklenir,

• bakıcılık parası veya
• daha başka bir yardımı yüksek oranda aldığınız için, bakıcılık parası alamıyorsanız

Sosyal sigorta kredileri

Bakıcılık parası aldığınız her hafta veya matem yardımlarından dolayı bakıcılık parası alamadığınız her hafta için sosyal sigorta katkı kredisi alırsınız. Ayrıca, hastalık, özürlülük veya işe hazır olup işsizlik parası aldığınız her hafta için, talep ettiğiniz yardımlardan dolayı, da kredi alırsınız. Bu krediler sizin devlet emeklilik veya devletin ikinci emeklilik maaşı hakkınıza katkıda bulunur ve aynı zamanda gelecekte, hastalık yardımı veya işsizlik yardımını almanızı sağlayabilir.

Ev sorumlulukları koruması

Eğer, katkı kredisi alamıyorsanız, belki de ev sorumlulukları koruması alabilirsiniz. Bu emeklilik veya devletin ikinci emeklilik maaşı için gerekli koşulları tamamlamanıza yardımcı olabilir. Eğer bir bakıcı olarak gelir yardımı alıyorsanız, bu korumaya otomatikman sahip olabilirsiniz. 16 yaşının altında bir çocuk için çocuk yardımı alıyorsanız devlet emeklilik maaşı için, veya 6 yaşının altında bir çocuk için çocuk yardımı alıyorsanız devletin ikinci emeklilike maaşı korumasını otomatikman alırsınız. Bunun dışında her yıl için aşağıdaki durumlarda korumaya baş vurabilirsiniz.

• eğer birisine haftada 35 saatten fazla bakıyorsanız
• bakmakta olduğunuz kişi yaşlılık parası veya özürlülük parasının yüksek veya orta derecesini alıyorsa
• vergi yılında bir kişiye an az 48 hafta bakmışsanız

Korumaya vergi yılı başladıktan en az 3 yıl öncesinden başvurmuş olmanız gerekmektedir. Koruma talep etmek için yakınınızdaki vergi dairesine başvurunuz.

Hasta olanlar veya bir özürü olanlar için Hastalık Yardımı (HY)

Bu yardım hastalık veya özürlerinden dolayı çalışamayanlar içindir. Bu yardımı almak için ağağıdaki şartlara uymanız gerekmektedir,

• yeterli sosyal sigorta katkısı ödemiş olmak
• işvereninizden yasal hastalık parası alıyor olmamak
• 16 yaşının üstünde ve emeklilik yaşının altında olmak ( kadınlar için 60 erkekler için 65)

Hastalık Yardımı ve daha genç kişiler

Eğer 20 yaşının altındaysanız, (veya eğitim veya mesleki eğitim altında idiyseniz 25) ve yılda en az 196 gün işe gidemeyecek kadar hasta olduysanız, sosyal sigorta katkısı olmaksızın, hastalık yardımı talep edebilirisniz.

Hastalık yardımını yakınınızdaki sosyal sigorta veya iş bulma merkezleri artı ofislerinden talep edebilirisniz.

19 yaşının altındaysanız, eğer eğitiminiz haftada 21 saatten azsa, eğitimde olmanıza rağmen hastalık parası alabilirisiniz (eğer eğitiminiz sadece özürlüler için olan eğitimi kapsamıyorsa).

Özürlülük parası

Bu yardım ilk başvurusunu 65 yaşından önce yapanlar içindir.

Özürlülük yardımı alabilmek için aşağıdaki kurallara en az üç ay öncesinden ve altı ay sonrasına kadar uygun olmanız gerekmektedir. Eğer ölümcül bir hastalığa yakalandıysanız bu kurallar sizin için geçerli olmaz.

Özürlülük yardımı, herhangi bir başka gelirden veya birikmiş paranızdan etkilenmez. Birçok yardıma ek olarak ödenebilir.

Özürlülük yardımı, aldığınız gelir yardımı, kira yardımı ve belediye vergisi yardımı (Kuzey Irlanda’da rate rebate) oranını etkilemediği gibi bu yardımları arrttırabilir.

Bu yardımı iki bölümde ödenir, bakım ve hareket edebilme. Eğer bakım bölümünü orta veya yüksek oranda alıyorsanız, bu size bakan kişinin bakıcılık parası alabileceği anlamına gelebilir. Hareket etme bölümünü yüksek oranda aldığınız zaman, Mavi Rozet alma (araba park etme ayrıcalıkları için) ve Özürlülük Yardım Unitesini ararsanız (0845 712 3456) Trafik vergisi (road tax) ödememe hakkınız da olabilir.

Bakım bölümü aşağıdakilere uyanlar içindir.

• yemek pişiremeyen
• giyinmek, banyo yapmak, kendi evlerinde hareket etmek veya iletişim kurmakta zorluk çekenler için
• ölümcül bir hastalığı olanlar için
• güvende olabilmek için birilerinin gözetimine ihtiyacı olanlar için
• Bu yardım üç oranda ödenir. Bu yardımın ödenmesinde bir alt yaş sınırı yoktur, ancak yemek pişiremiyorsunuz diye bu yardımı alıyorsanız alt yaş sınırı 16’dır.

Hareket edebilme bölümü

Bu yardım hastalığından veya özüründen dolayı yürümekte zorluk çekenler içindir. İki farklı oranda ödenir.

Yüksek oran, eğer ileri derecede öğrenme zorluğunuz varsa veya fiziksel bir özürden dolayı yürümeniz kısıtlıysa ödenir. Düşük oran ise, fiziksel bir özürünüz varsa, akıl sağlığınız yerinde değilse, veya öğrenme zorluğunuz varsa ve tanımadığınız yerlerde yürürken birisinin yardımına ihtiyacınız varsa ödenir.

Yüksek oran 3, düşük oran ise 5 yaşından itibaren ödenebilir.

Özürlülük yardımını 0800 882200 (Kuzey İrlanda’da 0800 220674) numaralı telefondan İş ve Emeklilik Bölümünün yardım hattını arayarak talep edebilirsiniz.

Yaşlılar için özürlülük parası

Bu yardım 65’inci yaşgünlerinde veya daha sonra başvuran kişiler içindir. İki farklı oranda ödenir. Eğer aşağıdaki şartlara uyuyorsanız ödenir.

• ölümcül bir hastalığınız varsa
• giyinmek, banyo yapmak, kendi evinizde hareket etmek veya iletişimde zorluk çekiyorsanız
• güvende olabilmek için birilerinin gözetimine ihtiyacınız varsa
• Bu yardımı alabilmek için bu şartlara en az 6 ay öncesinden uymanız gereklidir. Eğer ölümcül hastaysanız bu zaman sınırlaması sizin için geçerli olmaz.

Yaşlılık özürlülük yardımı, herhangi bir başka gelirden veya birikmiş paranızdan etkilenmez. Birçok yardıma ek olarak ödenebilir.

Yaşlılık özürlülük yardımı, aldığınız gelir yardımı, kira yardımı ve belediye vergisi yardımı (Kuzey Irlanda’da rate rebate) oranını etkilemediği gibi bu yardımları arrttırabilir. Yaşlılık özürlülük yardımı almak, size bakan kişinin bakıcılık parasına başvurabileceği anlamına gelir.

Yaşlılar için özürlülük yardımını 0800 882200 (Kuzey İrlanda’da 0800 220674) numaralı telefondan İş ve Emeklilik Bölümünün yardım hattını arayarak talep edebilirsiniz.

İş kazaları yardımı

Bu yardım çalışırken iş kazasına uğramış veya çalışırken, işle ilgili bir hastalığa yakalanmış olanlar içindir. Bu yardımı alabilmek için kazanın veya hastalığın işle ilgili, işten dolayı ve iş sırasında olduğunu kanıtlamanız gerekmektedir.

Bu yardımı yakınınızdaki Sosyal Güvenlik Bürosona başvurarak alabilirsiniz.

Düşük gelirliler için

Gelir yardımı/en az gelir garantisi

Bu yardım, geliri devletin belirlediği en düşük gelir seviyesinin altında olanlar içindir. Gelir yardımı 65 yaşının üstündekiler içinse adı en az gelir garantisi olarak değişir. Bu en az gelir seviyesi sizin şartlarınıza göre değişir.

Genelde gelir yardımı alabilmek için çalışmıyor veya 16 saatten az çalışıyor olmak gerekmektedir. Eğer eşiniz varsa, onun da haftada 24 saatten az çalışıyor olması gereklidir. Birçok kişinin iş araması beklenir, bu kişiler işsizlik yardımı alabilirler.. Başkaları bu yardımın yerine gelir yardımı talep edebilirler. Gelir yardımı talep edebilecek kişilerin arasında, bakıcılar, eşsiz ebeveynler, 60 yaşında veya üzerinde olanlar, ve bir hastalığı veya özürü olanlar sayılabilir. Bazı bakıcılar çalışma saatlerine bakılmaksızın gelir yardımı alabilirler.

Eğer, 8000 sterlinden fazla birikimleriniz (eğer siz veya eşiniz 60 yaşının üzerindeyse bu miktar 120000 sterline çıkar) varsa gelir yardımı talep edemezsiniz. Eğer çiftseniz ortak birikimleriniz söz konusu miktarı aşmamalıdır. Bu birikim miktarları bakımevlerinde kalanlar için daha farklıdır.

Eğer, 6 nisan 2003’den önce gelir yardımı alıyor idiyseniz, gelir yardımınızın içinde çocuklarınız için para yardımı almaya devam edersiniz. Nisan 2004’den sonra bu yardım, gelir yardımı ve çocuk vergisi kredisi birleşimine dönüşecektir.

Eğer 6 nisan 2003’de veya daha sonra bu yardıma başvurduysanız, evinizdeki yetişkinler ve size bağımlı çocuklar için, 6 nisan 2004’e kadar yardım alabilirsiniz veya, çocuk vergi kredisi ve gelir yardımı karışımı bir yardım alabilirsiniz. Eğer, bu konuda şüpheniz varsa danışın.

Gelir yardımına başvurmak için, yakınınızdaki sosyal güvenlik bürosuna veya işbulma merkezi artı ofislerine başvurabilirsiniz, veya 60 yaşının üzerindeyseniz, Emeklilik Servisi yardım hattını arayabilirsiniz, 0800 028 1111.

İşsizlik Yardımı

Bu işi olmayan ve çalışması beklenen kişilere ödenen bir yardımdır. Bu birikim ve gelire bağlı olmaksızın, geçmiş sosyal güvenli katkılarınıza dayalı olarak 6 aya kadar ödenebilir. Gelir yardımındaki kurallara benzer olarak, gelire bağlı bir miktar ödenebilir.

İşsizlik parasına yakınınızdaki iş bulma kurumunda başvurunuz.

Vergi Kredisi

6 Nisan 2003’den itibaren iki farklı vergi kredisi mevcut olacaktır, çalışanların vergi kredisi ve çocuk vergi kredisi.

Çocuk vergi kredisi

Bu 16 yaşından küçük bir çocuğa bakanlar (veya çocuk eğitimdeyse 19 yaşın altında) içindir. Alacağınız miktar gelirinize ve kişisel koşullarınıza göre değişecektir. Eğer özürlü bir çocuğunuz varsa daha fazla kredi alma olasılığınız olabilir.

Bir çocuğa bakmakla yükümlü olan eşsiz ebeveynler veya çiftler, eğer, 58.000 sterline kadar vergiye maruz gelirleri varsa (bu miktar eğer 1 yaşının altında bir çocuğa bakıyorsanız daha fazla olabilir) bu krediyi alabileceklerdir. Çocuk yardımı gelirinize dahil olmayacaktır.

Çalışanların vergi kredisi

Bu yardım, çalışanlar içindir. Genelde 25 yaşının üzerinde olmalı ve haftada en az 30 saat çalışıyor olmanız gereklidir. Bu yardımı haftada 16 saat veya daha fazla çalışıyorsanız ve,

• 16 yaşında veya üzerinde bir çocuğa bakmakla yükümlüyseniz
• 16 yaşında veya üzerinde ve özürlüyseniz
• 50 yaşında veya üzerinde ve belli yardımlar aldıktan sonra tekrar işinize dönüyorsanız

alabilirsiniz.

Alacağınız miktar gelirinize ve kişisel koşullarınıza göre değişecektir.

Vergi kredisini talep etmek veya daha fazla bilgi için Vergi Dairesinin yardım hattını 0845 300 3900 numaradan (Kuzey İrlanda için 0845 603 2000) arayınız.

Kira ve belediye vergisi yardımı

Bu yardım kira ve belediye vergisi ödeyen düşük gelirli kişiler içindir. Birikimlerinizin 16000 sterlin veya daha az olması gerekmektedir.

Kira yardımı, belediye vergisi yardımı veya rate rebate için bağlı bulunduğunuz belediyenin evlerle ilgilenen bölümünü arayabilirsiniz. Belediye vergisini ödemede yardım için başka durumlar da geçerlidir, örneğin, birisine bakıyorsanız, evinizi boş bıraktıysanız, tek başınıza yaşıyorsanız veya eviniz özürlü birisine göre adapte edildiyse.

Sosyal fon

Sosyal fon kişilere bir kerelik olan masrafları ödemede yardımcı olur. Bütçe hesaplı yardımlardan belli yardımları alanlar aşağıdaki masraflar için bu ödeneği alabilirler. Örneğin,

• cenaze masrafları
• annelik masrafları
• Gelir yardımını veya gelire bağlı işsizlik yardımını alanlar aşağıdaki yardımları alabilirler,
• belli yol masrafları için, özürlü ve evsiz kişilere ev kurmaları için veya özürlü kişilere evlerinde kalabilmeleri için toplum bakım bağışı (community care grant)
• ev eşyası veya mobilya gibi şeyleri alabilmek için bütçe borcu (budgeting loans)

Bir doğal felaketten dolayı veya acil yardıma ihtiyacı olanlar kriz parasına başvurabilirler.

Sosyal fondan yardım istemek için yakınınızdaki sosyal güvenlik bürosuna veya işbulma merkezi artı ofisine gidiniz.

Sağlık yardımları

Bu yardım 8000 sterlinden az (60 yaş ve üstü için 12000 sterlin) birikimi olup, düşük gelirli kişilere yardım amaçlıdır. Bu yardımla alabileceğiniz maddeler aşağıdabelirtilmiştir,

• reçete masrafları
• dişçi masraflarını azaltmak veya tamamen karşılamak
• göz muayanesi ve gözlük masrafları

Emeklilik Kredisi

Ekim 2003’den itibaren, emeklilik kredisi en az gelir garantisinin yerini alacaktır. Bu kredi iki bölümden oluşacaktır: 60 yaşındaki veya üzerindekiler için, en az gelir garantisine eşit, garanti kredisi, ve 65 yaş veya üzerinde az çok birikimi olup, az miktarda mesleki veya kişisel emeklilik maaşı alanlara, ek gelir sağlamak için birikim kredisi.

Emeklilik kredisinde bağımlı çocuklar için belli bir miktar olmayacaktır, bu ek miktarlar çocuk vergi kredisi ile ödenecektir.

En az gelir garantisi alanlar emeklilik kredisini otomatikman alacaklardır. Diğer emekliler 2003 yazının sonuna kadar bir bilgi kitapcığı gönderleceklerdir.

Nisan 2003’de basılmıştır

*