İş yerinde ayırım
Discrimination at work

İş vereninizin sorumlu olduğu ayırımlar

Eşit ödenme, ırk ve cinsiyet ayırımı, ve özürlülerle ilgili ayırım yasaları iş yerinizdeki herkesi içermektedir.

Dini inançla veya inanış tarzıyla ilgili, ve cinsiyet yönelimi ile ilgili ayırım yasalara aykırıdır.

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere, bütün çalışanlar, ayırıma karşı korunurlar;

• acemiler, yeni başlayanlar;

• iş vereninizin bürosunda çalışan serbest meslek sahipleri; ve
• işe başvuranlar.

İş vereniniz sizi meslektaşlarınızın ayırımından korumalı ve korumak için gerekli önlemleri aldığını kanıtlamalıdır. Çalıştığınız yerde, net bir eşit fırsatlar genelgesi olmalıdır.

Eşit ödenme-kadın ve erkek arasında ayırım

Aynı işi veya aynı değerdeki işi yapan kadın ve erkekler eşit ödenme hakkına sahiptir. Eğer, iş yerinizde, karşı cinsiyetten birisine kıyasla daha az ödendiğinizi düşünüyorsanız, eşit Ödenme Kanunu 1970 altında, iş vereninize dava açabilirsiniz.

Eğer, yaptığınız iş aynı değerdeyse, iş vereninizin, ödemedeki farkın önemli bir sebepten dolayı olduğunu kanıtlaması gereklidir.

Eşit ödenme davanızı, Yüksek İş Mahkemesine götürmek için, yaptığınız işi veya yaptığınız işe eşit değerde bir işi yapan, karşı cinsten bir meslektaşınızla karşılaştırmalısınız. Eğer, işten ayrılmış bulunduysanız, bu davayı, işi bıraktıktan sonraki, 6 ay içinde açmanız gerekir.

Irk ve cinsiyet ayırımı

Irk ve cinsiyet ayırımı ile ilgili yasalar, işe başladığınız ilk günden itibaren işiteki bütün unsurları kapsar.

’Irk’ kavramı, ten rengi, ırk, milliyetiniz, etnik veya milli kökeninizi kapsar, ancak dini kapsamaz.

Cinsiyet ayırımı, cinsiyetinize, medeni durumunuza veya cinsiyetinizi önyargılarla, değerlendirmekle iligili olabilir.

Farklı ayırım tipleri; doğrudan, dolaylı olarak ve mağduriyet

Doğrudan ayırım

bir çalışanın, başka bir çalışana göre, aynı koşullarda, veya işten atılırken, veya zorunlu emekliliğe ayırılırken, veya tacize uğradığında, ırk, cinsiyet ve medeni durumundan dolayı daha farklı muamele görmesidir.

Otomatik cinsiyet ayırımı

bir kadına, hamilelik ve annelik izinleri ile ilgili olarak, meslektaşına göre daha az toleranslı davranılmasıdır.

Dolaylı olarak ayırım

bir gurup çalışanın, ırk, cinsiyet ve medeni durumlarından dolayı, gerekli şartlara diğer meslektaş gurupları kadar uyamaz ve böylece, bir gurup orantısız bir şekilde etkilenip, diğer guruptan daha az avantajlı duruma düşerse ortaya çıkar.

Mağduriyet

bir çalışana, daha önce ayırımla ilgili bir şikayette bulunduğu veya bir ayırım davasında tanıklık ettiği için, diğerlerine göre daha az tolerans gösterilmesidir.

Taciz veya suistimal etme

direk olarak iş verenin, birisini tehdit veya fiziksel oarak taciz etmesi veya iş verenin şikayetlerle gerekli şekilde ilgilenmediği anlamında olabilir.

Olumlu davranış

genelde eşitliği desteklemek için, belli bir cinsiyet veya ırktan olan birisine daha toleranslı davranmaktır. Bu, aşağıdakiler hariç genelde kanunlara aykırıdır;

• belli bir ırktan olan birisine, eğitim, öğretim ve refah seviyeleri konusunda, gereksinimlerini karşılamak için, gerekli servisleri sağlamak amacıyla;

• eğer, o alanda çalışan kadın veya belli ırktan kişilerin göreceli olarak sayıları daha azsa, çalışanlara, belli cinsiyet ve ırktan kişileri, bazı işlere başvurmak konusunda cesaretlendirmek amacıyla.

Ayırımın izin verildiği durumlar

Belli bir ırktan olan birisini seçmek

• rol yapmak veya eğlence alanında, veya etnik bir restoranda otantiklliği sağlamak amacıyla;
• belli ırktan olan kişilere refah seviyelerini sağlamak için verilen servisleri yapmak ve bu alanda en etkili servisi verebilmek için; veya
• özel bir evde çalışmak için, olabilir.

Belli bir cinsiyetten olan birisini seçmek

• işin gereği, fizyolojik sebeplerden dolayı, bir erkek veya bir kadın olmayı gerektiriyorsa (bu fiziksel güç ve dayanıklılık hariçtir), rol yapmak veya eğlence alanında, otentik olmak için;

• kişilerin özel bakım gerektirdiği, tek cinsiyete açık kuruluşlar veya özel evler, de dahil, mahremlik ve ahlaki sebeplerden dolayı;

• aynı cinsiyetten olan kişilere refah seviyelerini ve eğitimlerini sağlamak için, verilen hizmetlerde en etkili servisi verebilmek için, geçerli bir sebep olabilir.

Özürlülük ayırımı

Özürlülük ayırımına karşı kimler korunmaktadır

Eğer, günlük normal aktivitelerinizi yapmanızı etkileyen fiziksel veya ruhsal bir bozukluğunuz varsa, iş yerindeki haklarınız 1995 Özürlüler Ayırım Yasaları altında korunuyor olabilir. Bu, çalışanları ve iş başvurusu yapanları da kapsar, ancak 15 kişiden az çalışanı olan iş yerlerinde, gemi ve uçaklarda, itfaiye servislerinde, polis veya hapishane, veya askeriye görevlilerinin çalıştığı yerlerde geçerli değildir.

Ayırım olarak kabul edilen durumlar;

• eğer, özürünüzden dolayı daha az tolerans görüyorsanız;

• iş vereniniz, iş yerinde sizin karşılaştığınız zorlukları çözmek için, gerekli ’makul önlemler’ almıyorsa ve bunu haklı çıkaracak sebepleri yoksa.

İş yerinde makul adaptasyonlar, önlemler

Makul adaptasyonlara;

• sizi zor durumda bırakan engelleri kaldırma çabaları;

• iş yerinizde fiziksel değişiklikler;

• sizin anlaşma ve koşullarınıza ve size uygun değişiklikler;

• size eğitim sağlamak, şekil değiştirme uygulamaları, size bir okuyucu veya tercüman veya gözetim sağlanması.

Neyin ’makul’ olduğu farklı durumlara göre değişebilir.

Daha başka ayırım çeşitleri

HIV veya AIDS olan çalışanlar

HIV olan kişiler ayırımcılık yasaları altında korunmazlar ancak, AIDS olanlar bu yasa altında korunurlar. HIV enfeksyonundan dolayı işten atılma, aşağıdaki şartlar altında kabul edilebilir;

• eğer, hasta olursanız;

• HIV/AIDS başkaları için bir sağlık tehlikesi teşkil ediyorsa:

HIV/AIDS olan birisini taciz etmek, işten atılma sebebi olabilir.

Eğer, bir çalışan olarak, taciz ediliyorsanız, ve iş vereniniz gerekli önlemleri almıyor ve sizi makul bir şekilde desteklemiyorsa, zorunlu işten çıkarılma konusunda dava açabilirsiniz.

Yaş konusunda ayırım

Yaş konusunda ayırımı engelleyici yasaların 2006’da çıkması planlanmaktadır. Devlet , iş yerlerinde yaşla ilgili ayırıma son vermek için bir kampanya başlatmıştır. Bu konuda, haksız yere işten çıkarılma davası açmak istiyorsanız, genel Çalışma Hakları konusundaki kitapcığa bakınız.

Eğer iş yerinde ayırıma uğradı iseniz

Eğer iş yerinde herhangi bir ayırıma uğradı iseniz ve bu konuda yasal önlem almayı düşünüyorsanız, iş Yerinde Anlaşmazlıklar kitapcığına bakınız.

Unutmayın, haklarınızdan faydalanma konusunda bir sorununuz olursa, bu sorunu en çabuk ve en etkili çözme yöntemi iş vereninizle konuşmak ve daha resmi yollara başvurmadan önce uzman birisini görüşünü almaktır.